Natalia Bartczak, która od 16 lat jest społeczną opiekunką cmentarza żydowskiego w Wińsku, została laureatką piątej edycji konkursu Nagrody POLIN, która przyznawana jest za pielęgnowanie pamięci o polskich Żydach. Zwyciężczyni otrzymała statuetkę – rzeźbę autorstwa Barbary Falender oraz nagrodę finansową w wysokości 20 tysięcy złotych.
Natalia Bartczak zaczęła się zajmować tym miejscem, kiedy skończyła 13 lat. – Gdy byłam młodsza mama starała mi się towarzyszyć na cmentarzu, żebym nie była tam sama, nie sprzeciwiała się mojemu postanowieniu i w miarę możliwości wspierała mnie mentalnie, a to na pewno wiele dla mnie znaczy. To co się działo na cmentarzu nie można nazwać bałaganem, po prostu cmentarz był zaniedbany, w jakimś sensie zapomniany, zupełnie zarośnięty. Większość macew była przykryta ściółką. Odkrywanie każdej z nich było wielką uciechą, w końcu jestem archeologiem. Z każdym rokiem wygląd cmentarza się poprawia. Zostały wycięte krzaki, co roku zajmowałam się usuwaniem chwastów i grabieniem liści. Dzięki kwerendom udało się nam postawić macewy, których stan zachowania na to pozwalał, w ich pierwotnych miejscach – opowiada Natalia.
Podczas studiów archeologicznych w Instytucie Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu obroniła pracę magisterską pt. „Cmentarz żydowski w Wińsku, pow. Wołów”. Praca ta stała się podstawą dla gminy Wińsko do aplikowania o środki unijne na rewitalizację cmentarza. Na ten cel gmina otrzymała 220 tysięcy złotych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Dofinansowanie dotyczy operacji Zachowanie dziedzictwa kulturowego gminy Wińsko poprzez odnowienie zabytkowych obiektów z nadaniem im nowych funkcji: cmentarz żydowski – etap I.
Natalia Bartczak była także konsultantką przy pisaniu książki Rity Steinhardt–Botwinick, co przyczyniło się do wydania publikacji pt. „Wińsko 1933-1946” w języku polskim, powstania filmu „Maleństwo na górce” i wystawy plenerowej starych fotografii o niemiecko-żydowsko-polskiej historii Wińska.
Czy mieszkańcy Wińska mają świadomość jak ważne historycznie miejsce jest w ich miejscowości? Natalia Bartczak odpowiada, że tak. – Często są wręcz zafascynowani historią ich miejscowości i ludzi, którzy żyli tu przed nimi. W ich sercach jest głęboko zakorzeniony lokalny patriotyzm. To było widać w czasie otwarcia wystawy i promocji książki Rity Steinhardt – Botwinick o Wińsku. Zresztą jej dziadek spoczywa właśnie na tym właśnie cmentarzu, choć jego macewa zachowała się tylko na zdjęciu – dodaje Natalia.
Od 2015 roku Nagroda POLIN jest przyznawana osobom, organizacjom lub instytucjom aktywnie działającym na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów. Jej celem jest promocja postaw zgodnych z misją Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
źródło: