Nowe świadczenia dla rodziców małych dzieci w ramach programu „Aktywny Rodzic”
12 czerwca 2024 r. w Dzienniku Ustaw RP opublikowano ustawę „Aktywny Rodzic”, która weszła w życie i stała się częścią polskiego systemu prawnego. Ustawa wprowadza trzy nowe świadczenia wspierające rodziców w opiece nad dziećmi oraz ułatwiające powrót do aktywności zawodowej. Program realizuje zapowiedź przedstawioną przez premiera Donalda Tuska i jest realizowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) od 1 października 2024 r.
Program „Aktywny Rodzic” obejmuje trzy świadczenia:
1. Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” – jest przeznaczone dla pracujących rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy. Uprawnia do otrzymania 1500 zł miesięcznie przez 24 miesiące, a w przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności kwota wynosi 1900 zł.
2. Świadczenie „aktywnie w żłobku” – zastępuje wcześniejsze, mniej korzystne dofinansowanie obniżające opłaty za żłobek lub opiekuna dziennego. W ramach świadczenia rodzice otrzymają do 1500 zł miesięcznie (lub 1900 zł dla dzieci z niepełnosprawnością) na pokrycie kosztów pobytu dziecka w instytucji opiekuńczej, o ile opłaty za żłobek nie przekroczą 2200 zł miesięcznie.
3. Świadczenie „aktywnie w domu” – skierowane do rodziców, którzy decydują się na pozostanie z dzieckiem w domu, stanowi alternatywę dla pozostałych świadczeń.
Rodzice mogą korzystać z jednego z trzech świadczeń miesięcznie, z możliwością ich zamiany, dostosowując wybór do zmieniającej się sytuacji rodzinnej i zawodowej. Zasady te umożliwiają elastyczne dostosowanie wsparcia do aktualnych potrzeb rodziny.
Ustawa „Aktywny Rodzic” to także zmiany w zakresie dostępności miejsc w żłobkach i jakości opieki dla dzieci do lat 3. Program przewiduje dodatkowe inicjatywy w ramach Krajowego Planu Odbudowy, mające na celu promowanie wysokiej jakości opieki oraz zwiększenie liczby miejsc w instytucjach opiekuńczych.
Wnioski o świadczenia można składać od 1 października 2024 roku, a pierwsze środki mają być wypłacane przez ZUS najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku.
Poniżej instrukcja w sprawie nowego sposobu wypełniania druku RKZ 5 koniecznego do skorzystania ze świadczeń.