Dziś wierni usłyszą w Kościołach słowa: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.
Ksiądz naznaczy im głowy popiołem – ten zwyczaj posypywania głów popiołem na znak pokuty znany był w różnych kulturach już w starożytności. W liturgii pojawił się w VIII w. Pierwotnie rytuał przeznaczony był dla grzeszników odprawiających publicznie pokutę. Od XI stulecia zwyczaj ten (za sprawą papieża Urbana II) obowiązuje w całym Kościele. Popiół pochodzi ze spalonych palm, poświęconych podczas poprzedniej Niedzieli Palmowej.
Dziś rozpoczynamy przypadający na 46 dni kalendarzowych Wielki Post, 40-dniowy okres postu po wyłączeniu niedziel, przed Wielkanocą.