Posłowie sejmowej komisji samorządu odrzucili w czwartek dezyderat, który przewidywał m.in. zwiększenie kwot zwrotu wydatków na fundusze sołeckie. Autor dezyderatu, poseł Ryszard Wilczyński przekonywał, że gminy otrzymują z budżetu państwa zbyt niskie zwroty wydatków poniesionych w ramach funduszu sołeckiego.
„Mamy systemowy niedobór środków na dokonanie częściowego zwrotu gminom wydatków na fundusz sołecki, który bierze się z tego, że limity określone w ustawie o funduszu są w tej chwili niewystarczające w stosunku do potrzeb. (…) Te nożyce się rozwierają. W 2020 zabraknie ok. 35 proc. środków” – mówił parlamentarzysta.
Wilczyński wyjaśnił, że w tej sytuacji resort finansów stosuje od lat tzw. mechanizm korygujący, który obniża pułapy zwrotów w zależności od potencjału gmin „i zamiast 40 proc. otrzymują 26,2 proc., zamiast 30 proc. – 19, 65 proc., a zamiast 20 – 13,1 proc.”.
Poseł dodał, że zwroty z budżetu odnoszą się do wydatków wykonanych przez gminy, które na ogół są niższe od planu o 9 – 10 proc. „W efekcie z tego limitu, który jest określony na dany rok, np. w 2020 w wysokości 142 mln zł, zostanie ok. 12,5 mln niewykorzystanych środków. Ten dezyderat ma zwrócić po pierwsze uwagę na ową zawsze niewykorzystaną kwotę, która jest takim zaskórniakiem ministra finansów, który wiedząc, że ta kwota będzie zawsze niewykorzystana planuje ją na inne rzeczy, np. w 2017 poszła na uzupełnienie świadczeń funkcjonariuszy policji. To nienormalna sytuacja” – tłumaczył poseł.
Jego zdaniem potrzebna jest nowelizacja ustawy o funduszu sołeckim, która urealni budżet na fundusze sołeckie i dostosuje je do rzeczywistych potrzeb. „A te potrzeby w tej chwili wynoszą 192 mln zł i będą rosły, niedługo przekroczą 200 mln. To wynika z faktu, że fundusz sołecki stał się narzędziem aktywizowania społeczności wiejskich, a w zasadzie budowania jakości życia na obszarach wiejskich , docenianym bez względu na preferencje polityczne włodarzy gmin i samych społeczności wiejskich” – przekonywał Wilczyński.
Ostatecznie za przyjęciem dezyderatu było 7 posłów sejmowej komisji samorządu terytorialnego, a przeciwko 13.
Fundusz sołecki jest realizowany od 2009 r. i jest wykorzystywany głównie na terenach wiejskich. Decyzja dotycząca jego utworzenia pozostaje w gestii rad gmin. Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego.
Wydatki wykonane w ramach funduszu sołeckiego są częściowo zwracane z budżetu państwa. Obecnie wysokość zwrotu wynosi 20, 30 lub 40 proc. i zależy od zamożności danej gminy.
Z danych MSWiA wynika, że w 2018 r. fundusz sołecki jest realizowany w 71,31 proc. gmin w kraju, w których są sołectwa, tj. w 1551 gminach.
źródło: samorzad.pap.pl