Choroba niebieskiego języka (ang. Bluetongue disease) to wirusowa choroba zakaźna, która dotyczy głównie przeżuwaczy, takich jak owce, bydło, kozy i dzikie przeżuwacze (np. jelenie). Choroba nie jest groźna dla ludzi, ale ma duże znaczenie w weterynarii i hodowli zwierząt, ponieważ może powodować poważne straty ekonomiczne.
Przyczyna
Chorobę wywołuje wirus z rodziny Reoviridae, należący do rodzaju Orbivirus. Jest przenoszony głównie przez owady z rodziny Culicoides (tzw. kuczmany), co czyni ją chorobą wektorową.
Objawy
Objawy różnią się w zależności od gatunku zwierzęcia i zjadliwości szczepu wirusa. Owce są najbardziej wrażliwe, a u bydła choroba często przebiega subklinicznie (bezobjawowo). Główne objawy to:
- gorączka,
- obrzęk głowy, warg, języka i uszu,
- sinica języka (stąd nazwa choroby),
- owrzodzenia błon śluzowych jamy ustnej,
- kulawizna i uszkodzenia racic,
- utrata masy ciała,
- w ciężkich przypadkach śmierć zwierzęcia.
Drogi zakażenia
Wirus nie przenosi się bezpośrednio między zwierzętami. Głównym wektorem są owady kłujące (Culicoides), które zarażają zwierzęta podczas ssania krwi.
Diagnostyka
Choroba jest diagnozowana na podstawie objawów klinicznych, historii epidemiologicznej i testów laboratoryjnych, takich jak PCR lub ELISA.
Leczenie i profilaktyka
Nie istnieje specyficzne leczenie dla choroby niebieskiego języka. W profilaktyce kluczowe są:
- szczepienia (tam, gdzie są dostępne szczepionki przeciw konkretnym serotypom wirusa),
- ograniczenie kontaktu zwierząt z owadami wektorowymi (np. stosowanie insektycydów, zamykanie zwierząt w pomieszczeniach nocą),
- monitorowanie i kontrola rozprzestrzeniania się choroby przez odpowiednie służby weterynaryjne.